Garavanzos con Congro Seco de Muxía

Visitáronnos Sesé Ares e mais Francisco Gil, condutores de “Cousas de comer”, programa que rinde homenaxe á gastronomía galega.

Emitido nas canles Telemiño e Santiago TV, este espazo ofrece ó telespectador útiles consellos sobre cociña, cómo mercar e cómo gozar ó máximo cada sabor.

Achégase ademáis ós máis belos currunchos da xeografía galega.

Dende o Restaurante Pontemaceira aproveitamos esta oportunidade para lle presentar á audiencia unha das últimas incorporacións á carta de cara á tempada de inverno:

- A Potaxe de garavanzos con Congro seco de Muxía.




Tódolos dereitos do material audiovisual pertencen á produtora da canle local de Ourense TELEMIÑO 2014.

Os derradeiros secadoiros de Congro

No concello de Muxía, preto da beira do mar, consérvanse os derradeiros secadoiros artesanais de congro de toda Europa:

O Secadoiro dos Cascóns, situado ó carón do paseo marítimo que sube ó Santuario da Virxe da Barca e mailo Secadoiro da Pedriña, situado cerca da praza do Coído.



Neste último, en novembro, inda se podían ver os congros colgados, momento no que o cheiro máis destacable era o da mar.

Témonos que remontar ós séculos XV e XVI para atopa-la orixe dunha tradición, ó redor do congro seco, que vincula Galicia con Aragón, Castela e Cataluña.

Documentos da historia de Calatayud contan que nesta vila producíase unha grande cantidade de cáñamo, planta da que se extrae unha fibra empregada polos artesáns desta localidade para facer cordas e sogas. Eran produtos que tiñan unha grande demanda para barcos e carabelas nos portos galegos e cántabros, e como naquela época o comercio facíase en especie, os galegos que mercaban as cordas pagaban con congro ou bacallao.

O proceso do secado é longo e laborioso:

O primeiro que se lle fai ó congro é “esmonifalo”, é dicir, abrir a cabeza e facerlle un burato para colgalo no banco.

Despois ábrese o congro á metade, retírase a tripa, a cabeza e parte da espiña, proceso que se coñece como “lanado” ou “rascado”.

A continuación lávase nos “píos” con auga de mar.
Xa limpo, fánselle os furados cun coitelo con forma de fouce, de xeito que o aire o poida traspasar e cure.



Toca agora o “envarado”, que consiste en pasar unha caña polos buratos da cabeza á cola, para que quede estirado cando colgue, cousa que se fai nunhas estructuras chamadas “cabrias”, formadas por troncos de madeira colocados en horizontal e vertical.

Aquí colgados permanecerán uns quince días, sempre pendentes da climatoloxía.

Por último, unha vez secos, “desváranse”, métense nun molde e son prensados e atados con arames para face-los fardos, que se envolven en tea de saco.

Neste vídeo pódese ver todo o proceso:


Cada semana santa, o venres santo, faise a Festa do Congro en Muxía, onde se pode degustar este peixe de distintas maneiras. Velaquí unha escolma dos cartaces das últimas edicións:





(Extraído con permiso da web A Costa da Morte; Autora: Tania Carreira Rial)